EN
Dünya tarihi birçok korkutucu ve ölümcül hastalık görmüştür ancak cüzzam diğer ismiyle lepra, bunlar arasında başı çeker. Bu hastalık, binlerce yıldır efsanelere, resimlere, hikayelere, şarkılara, şiirlere ve romanlara dahi konu olmuş; toplumun en yoksul kesimlerinden soylulara kadar her kademesini etkilemiştir. Öyle ki, Kudüs Kralı IV. Baldwin bile cüzzamlıdır ve yıllarca özel bir maskeyle dolaşmıştır.
Cüzzam hastalığı, bulaşması çok güç bir hastalık olsa da uzun yıllar insanlar bulaşmasından çok korkmuş ve cüzzamlı kişilere yaklaşmaya çekinmiştir. Peki cüzzam nedir? Gerçekte nasıl bir hastalıktır? Cüzzam nasıl bulaşır ve nasıl tedavi edilir? Şimdi tüm bu sorulara cevap vereceğiz.
Cüzzam Hastalığı Nedir?
Cüzzam, Mycobacterium leprae adlı bakterinin neden olduğu bulaşıcı ancak bulaşıcılığı çok ama çok düşük bir hastalıktır. Özellikle cilt, sinir uçları ve mukoz membranlarda hasara neden olan bu bakteri, genellikle uzun bir inkübasyon sürecinden sonra belirtilerini gösterir. İnsan derisini ciddi biçimde deforme edebilen bu hastalık, genelde düşük sosyo-ekonomik gruplarda görülse de özellikle Orta Çağ döneminde üst sınıflarda da görülmüştür.
Cüzzam hastalığına dair insanlığın bilgileri, Norveçli hekim Gerhard Armauer Hansen’in 1873 yılında cüzzama neden olan basili keşfetmesinin ardından artmıştır. Bu dönemin ardından cüzzam hastalığı ile mücadele ve cüzzam farkındalığını artırmaya yönelik çalışmalar da hız kazanmıştır.
Cüzzam bulaşıcı mı?
Cüzzam hastalığı söz konusu olduğunda, “Cüzzam bulaşıcı mı?” sorusu çok sık sorulur. Yukarıda da belirttiğimiz gibi, cüzzam, bulaşıcı olmasına karşın salgına dönüşmesi zor bir hastalıktır. Hastalık, genelde kısa süreli temaslarla bulaşmaz. Cüzzam bulaşının gerçekleşmesi için uzun süreli fiziksel temas ya da cüzzamlı bir hastayla hiçbir koruyucu olmadan aynı havayı solumak gerekir.
Cüzzam Belirtileri Neler?
Cüzzam belirtileri genellikle vücutta lezyonlar, ciltte renk değişiklikleri, sinir hasarı, şişlik ve duyu kaybı şeklinde ortaya çıkar. En yaygın cüzzam belirtileri arasında ciltte hissizlik, deri lezyonları ve eklemlerde ağrı yer alır. Hastalığın ilerlemesiyle, parmakların ve ayakların şekli de değişebilir.
Bununla beraber, cüzzam belirtilerinin hastalığın kapılmasından uzun zaman sonra görülebileceği ve kişiden kişiye değişiklik gösterebileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. Cüzzam hastalığının ortalama kuluçka süresi 2 ila 4 yıldır.
Cüzzam Nasıl Tedavi Edilir?
Cüzzam, erken teşhis ve uygun tedavi uygulamaları ile kontrol altına alınabilen ve ilerlemesi önlenebilen bir hastalıktır. Antibiyotik ilaç kullanımı içeren ve multidrug tedavisi (MDT) olarak adlandırılan bir tedavi yaklaşımı, hastalığın ilerlemesini durdurabileceği gibi cüzzam belirtilerinin geriletilmesinde ve ortadan kaldırılmasında da rol oynar.
Cüzzam Nasıl Önlenir?
Cüzzam ya da diğer adıyla lepra, önlenebilecek bir hastalıktır. Cüzzamı önlemek, hastalığın bulaşma yollarını tespit edip bunları engellemekle mümkün olabilir. Özellikle sağlık çalışanları ve hasta yakınları için cüzzam hastalarıyla temas sırasında koruyucu ekipmanlar kullanmak, hastalığın bulaşmasını ve yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir. Cüzzam, kolay bulaşan bir hastalık olmasa da erken teşhis ve tedavi toplum sağlığı açısından da son derece önemlidir.
Diğer yandan sağlık sigortası sahibiyseniz, düzenli doktor kontrolleri ile bulaşıcı olsun olmasın, herhangi bir rahatsızlık durumunda erken teşhis ve tedavi olanağına kavuşabilirsiniz.
Dünya Cüzzam Haftası Ne Zaman?
Günümüzde cüzzam hastalığının önlenmesine ve cüzzam farkındalığını artırmaya yönelik birçok çalışma yapılmaktadır. Dünya Cüzzam Haftası, bu çalışmaların yoğun şekilde hayata geçirildiği özel bir dönemdir. Her sene ocak ayının son haftası Dünya Cüzzam Haftası olarak belirlenmiştir. Dünya Cüzzam Haftası boyunca cüzzam belirtileri, cüzzam tedavisi, lepra hastalarının hakları, lepra hastalığından korunma yöntemleri gibi konularda; programlar, seminerler, konferanslar ve buna benzer etkinlikler düzenlenir. Böylece, cüzzam ya da diğer ismiyle lepra hastalığına dair toplumun bilinçlendirilmesi amaçlanır.
