Çağımızın hastalığı olarak tabir edilen obezite son dönemlerde sıklıkla yaşanan kilo sorunlarından biridir. Görülme olasılığı giderek artan bu durum olumsuz sonuçlar ortaya çıkarabilir. Zamanında müdahale edilmeyen obezite hastalığı hayati tehlikeye yol açacaktır. Günümüzde görülme yaşının oldukça düşmesi hastalığı daha riskli hale getirir.
Obezite yani aşırı şişmanlık durumunda vücuttaki yağ miktarı aşırı ve anormal şekilde artar. Birden fazla organ üzerinde uzun dönemde zararlı etkilere yol açan obezite metabolik bir rahatsızlıktır. Obezitenin yol açtığı kronik ve akut hastalıklardan korunmak için dengeli ve sağlıklı beslenme tarzını benimsemek, bunu yaşam şekli haline getirmek son derece önemlidir.
Obezite Nedir?
Aşırı şişmanlık yani obezite durumunun varlığı için kişilerin vücut kitle indeksi dikkate alınır. Buna göre indeks değeri 30 ve üzerinde olan kişiler obezite sınıfına girer. Kendi içerisinde 1, 2 ve 3 şeklinde gruplara ayrılan aşırı şişmanlık vücut ağırlığının boy uzunluğunun karesine bölünmesi ile hesaplanır.
Toplumsal sorunlar ve ek hastalıkların tetiklemesi sebebiyle obezite hem ilerleyici hem de kronik bir hastalık olarak kabul edilir. Bu nedenle vücut kitle indeksinin dengede tutulması gerekir. Yapılan araştırmalara göre ülkemiz yetişkin obezitesinin en fazla görüldüğü Avrupa ülkesi olarak bilinir. Her 3 kişiden biri obez olup bu durumun normale çevrilmesi için vakit geçirmeden önlem alınmalıdır.
Obezite Neden Olur?
Obezite nedenleri çeşitli olup yanlış ve aşırı beslenme temel sebeplerden biridir. Bu tür beslenmeye ek fiziksel aktivitenin yetersiz olması aşırı şişmanlık durumunu tetikler. Çevresel ve sosyal faktörler, ekonomik koşullar, kültürel faktörler, biyolojik ve psikolojik faktörler, genetik yatkınlık, teknoloji, cinsiyet ve yaş gibi sosyo demografik değişkenler, alkol ve sigara tüketimi gibi alışkanlıklar kilo kontrolünün bozulmasına neden olur.
Kilo sorunu yaşayan kişilerin hormonlar ile ilgili araştırma yapmaları tavsiye edilir. Özellikle toplumda yaygın olarak görülen polikistik over sendromu, tiroid hastalıkları, büyüme hormonu eksikliği, kortizol hormonunun fazla salgılandığı cushing hastalığı, hipofiz bezinin yetersiz çalışması, erkeklerde testosteron eksikliği gibi durumlar aşırı kilo alımına yol açabilir. Bazı ilaçların yan etkilerinden biri de kilo alımı olup obeziteye yatkınlığı olan kişilerin bu tür ilaçları bilinçli şekilde kullanmaları gerekir.
Obezite Nasıl Tedavi Edilir?
Obezite tedavisi denildiğinde genellikle akla ilk olarak beslenme gelir. Ancak hastaların sağlıklı beslenme planına uymasına engel olan ve hareket etmesini zorlaştıran durumun ne olduğunu anlamak gerekir. Kullanılan ilaçlar, kişiye özel hormonal hastalıklar, kötü alışkanlıklar ve/veya sosyal çevre bu durumun nedenlerinden olabilir. Bu nedenle tedavide önce kilo sorununun altında yatan durumu ortadan kaldırmak gerekir.
Özellikle depresyon ve diğer psikolojik problemleri olan kişiler kısa sürede çok fazla yemek yerler. Bu kontrolsüz durum beraberinde kilo alımını getirir. Bunu önlemek için beslenme uzmanından destek almak ve yemeye teşvik eden psikolojik rahatsızlığı tedavi etmek önemlidir.
Obezite Tedavisinde Kilo Kontrolü Nasıl Sağlanır?
Obezite hastalığında kilo kontrolü için kalori azaltma temelli ilerlemek gerekir. Daha az gıdayla daha fazla tokluk hissi yaratmak için uzman desteğine başvurulabilir. Sağlıklı seçimler yapmak ve belirli gıdalardan uzak durmak faydalı olacaktır. Ara öğün olarak sağlıklı ve protein seviyesi yüksek gıdaları tercih etmek işe yarayacaktır. Besinlerle verilen kiloyu korumak için sağlıklı yaşam tarzı egzersizler ile desteklenebilir. Fiziksel aktivite ve sağlıklı bir diyet birlikte yürütüldüğünde verilen kilolar kalıcı hale gelecektir. İlk etapta düzenli yürüyüş yapmak ve mümkün olduğunca fazla hareket etmek tavsiye edilir.